Boem i ženskaroš koji je udario temelje muzičke kulture novosadskih Srba

U obnovljenom Novom Sadu, posle burnih događaja iz 1848/9. godine, nikoše novi ugostiteljski lokali, čije će table, sa njihovim gostima ući u istoriju ovog grada. Različitih imena, kojima niko ni do dana danešnjeg ne zna “kuma”, uđoše u gradske hronike, a zapamćene su i po zborovima novosadskih “eminenata”. Ulazi ispod njih, uglavnom, bili su za bezbrigu, a katkad opet u “ventile raspoloženja” u kojima su se vetrile strasti i dobijale nove inspiracije. Tu se rađao humor, ali i život Novog Sada…njegovi medaljoni, nastajeale čuvene “preklopnice”, dosetke i anegdote, koje su “ujedale i peckale”, ali i davale podsticaja novim htenjima...

Piše: Zoran Knežev, hroničar i publicista

Tako, u novosadsku sredinu, koju godinu pred bunu, banu i poznati Aleksandar Morfidis Nisis. Doveli su ga novosadski trgovci iz Beča. Niko ga u gradu nije poznavao, ali će on koju godinu kasnije opravdati poverenje onih koji su ga doveli u Novi Sad.

“Boem i ženskaroš” taj Nisis, “bio je u punoj snazi kada je udario osnove muzičke kulture kod novosadskih Srba”. Neko vreme po dolasku, postade Nisis čuven među bogomoljcima, ali više među kafanskim gostima. I jedni i drugi išli su da slušaju njegovo pojanje, jedni u hram svetog Georgija, a drugi u gostionice, gde je isto tako pevao crkvene pesme!

Uskoro je dobio zvanje “profesora muzike i pravoslavnog crkvenog pojanja”, da bi tako postao preteča Korneliju Stankoviću i učitelj poznatom muzičaru Srba i Mađara, Eugenu Stojanoviću, “koji je prvi zaveo notno pojanje i pevanje u Novom Sadu, a kojem je za ljubav, još 1841. godine u novosadskoj gimnaziji zavedena muzikalna škola”.

Glavana mu je “briga” bila da peva u crkvi svetog Georgija, ali je više voleo da peva po novosadskim gostionicama. Zivkala su ga društva zbog te njegove pesme i “još lepšeg glasa”, koji je znao da razveseli kafanske goste… Bilo je slučajeva da su se njegove terevenke završavale i nezgodama, pa je jednom, kako nam je to vidljivo iz magistratskih dokumenata, bio pozvan “da pristupi zajedno sa krčmarem Milošem Miodragovićem i sobaricom u njegovoj krčmi, nekom Ernestinom, radi saslušanja čak kod komandanta Petrovaradinske tvrđave”.

Dok je “pojao” po novosadskim gostionicama, okupljao je oko sebe obožavatelje, koji su po uzoru na njega nastavili da pevaju po kafanama crkvene pesme i posle njega.

Aleksandar Morfidis – Nisis je autor prve srpske klavirske kompozicije, valcera „Pozdrav srpskim devama” (1841).

Umro je Nisis 1877. godine i sahranjen je na novosadskom groblju od prijatelja, jer za njega čak nije bilo mesta ni u “uboškom domu”.