IZ ISTORIJE NOVOG SADA: Poznata zgrada nekada je bila dom Hotela "Central"

Zgrada u Ulici narodnih heroja 2 izgrađena je u osmoj deceniji XIX veka. Projektant je nepoznat, dok je za nadogradnju sprata i dogradnju krila posle 1922. godine odgovoran projektant Momir Korunović. Nekada se u njoj nalazio hotel, a danas je većini Novosađana poznata kao "Stara pošta".

Jedna od najznačajnijih zgrada zrelog istorizma, suvereno zatvara severoistočnu stranu Trga mladenaca. 

Približno sličan gabarit zabeležen je na planu grada iz 1885, a šturi podatak govori da je 1889. godine izvesni Jovan Horvat preuzeo obnovljenu zgradu, te ima osnova da je tada otvoren Hotel "Central". Njegov izgled, sa baštom ka trgu, zabeležen je na više razglednica sa kraja XIX veka. 

Već 1899, jednospratna zgrada je posle preadaptacije ustupljena poštanskoj službi, koja se tu i danas nalazi pod nazivom "Stara pošta". Veća izmena izvornog izgleda zgrade sprovedena je od 1922. godine kada je, zbog osnivanja Direkcije pošta i telegrafa za Vojvodinu, prostor proširen nadogradnjom drugog sprata i dogradnjom oba krila za jednu trećinu njihove ukupne dužine. Autor projekta ovih radova, priznati beogradski arhitekta Momir Korunović, znatno je pojednostavio izgled glavnog pročelja naglašavajući ga dominantnom ali dekorativno svedenom polukružnom atikom. U ovim radovima je uklonjena složenija originalna krovna završnica sa trapezastim kupolama, ali je ona kasnije vraćena i taj izgled zgrade je sačuvan do danas. 

U prizemlju su polukružni otvori obrubljeni robusnom imitacijom kvadera, kojima su naglašene i vertikale svih rizalita. 

Glavna fasada, ka Trgu mladenaca, ima pet osa otvora sa centralno postavljenim ulaznim portikom i plitko zidanim balkonima na jakim volutastim konzolama na prvom spratu, a nad ulazom i po jedan na bočnim ugaonim rizalitima.

Na krilima je ujednačen ritam petnaest osa prozora (polukružnih u prizemlju i arhitravnih na spratovima) sa još jednim ulazom iz Ulice narodnih heroja, nad čijim je prostorom konstrukcija dva koritasta svoda i pruska kapa. To je jedino mesto gde je, posle toliko proteklog vremena, sačuvana štuko dekoracija. 

Pri kraju oba krila, u dograđenom delu zgrade, nalaze se kolski prolazi. 

Podizanjem velike savremene zgrade nove pošte (1958‒1963, arhitekta Dragiša Brašovan), "Stara pošta" je sa njom fizički spojena, pri čemu je, uz postojeći, formiran još jedan atrijum. 

U njima je sačuvano desetak masivnih tzv. toskanskih stubova i svi su, osim jednog koji je ostao slobodan, ugrađeni u pregradne zidove i vidljivi su kao pilastri nejednakih dubina. 

Prostor recepcije nekadašnjeg hotela, do koje je vodio ulaz sa trga, ustupanjem Pošti izgubio je izvorni smisao, pa i izgled. 

Donedavno je ova značajna zgrada ostajala po strani u svim relevantnim pregledima arhitekture grada. Razlog je verovatno taj što se i dalje tapka u mraku oko osnovnih podataka: ko je uradio projekat i koja je tačno godina njene izgradnje.

Preuzeto iz knjige: Novi Sad od kuće do kuće, autora Donke Stančić u izdanju Studija Bečkerek