ZBOROVI GRAĐANA: Kako ih organizovati i sprovesti na pravi način

Prethodne sedmice, studenti su pozvali građane da sami organizuju zborove i na taj način donose odluke, što bi bilo najsličnije njihovim plenumima, kako ne bi kompletna borba za bolje sutra pala isključivo na studentska pleća.

U međuvremenu, stigla je vest o održavanju gradskog zbora, no, ubro za njom, i druga, gde su "procurele" informacije da iza njega stoji određena politička organizacija, te su građani posumnjali u dobre namere organizatora i odustali od odlaska na pomenuti zbor.

Budući da se o načinima održavanja zborova građana malo zna, potrebno je informisati građane ko, kako i gde može organizovati zbor građana, te ih time i podstaći na samoorganizovanje istih.

– Zborovi građana su instrumenti neposrednog učešća građana u radu mesne zajednice, na kojem se raspravlja, glasa i usvaja zaključak koji postaje zvanično mišljenje mesne zajednice. Njegova snaga se posebno vidi ako građani sa savetom donesu institucionalizovano mišljenje koje je u suprotnosti sa odlukama vlasti, koja tada zna da građani ne služe samo glasanju na parlamentarnim izborima svake četiri ili dve godine – objasnila je pre tri godine za portal Moj Novi Sad Branka Ćurčić, aktivistkinja civilnog društva i članica Grupe za konceptualnu politiku.

Nešto više o načinu održavanja zborova na pravilan način objavio je juče i Ekološki front Novi Sad.

– Nemojte nasedati na "gradske zborove". Zbor treba da bude u okviru mesne zajednice kojoj pripadate, samorganizujte se sa komšijama. Takođe, aktuelne i žive su školske viber grupe oko trenutnih obustava u školama, one vam dodatno mogu poslužiti za mobilizaciju i razmenu mišljenja oko tema "zbor" – poručili su i dodali važne delove Zakona na ovu temu.

Šta nam kaže Zakon o lokalnoj samoupravi?

Član 69:

• Zbor građana se saziva za deo teritorije jedinice lokalne samouprave utvrđen statutom.
• Zbor građana raspravlja i daje predloge o pitanjima iz nadležnosti organa jedinice lokalne samouprave.
• Zbor građana većinom glasova prisutnih usvaja zahteve i predloge i upućuje ih skupštini ili pojedinim organima i službama jedinice lokalne samouprave.
• Organi i službe jedinice lokalne samouprave dužni su da u roku od 60 dana od održavanja zbora građana, razmotre zahteve i predloge građana i o njima zauzmu stav, odnosno donesu odgovarajuću odluku ili meru i o tome obaveste građane.
• Način sazivanja zbora građana, njegov rad, kao i način utvrđivanja stavova zbora uređuje se statutom i odlukom skupštine opštine.

Dalje: U Novom Sadu, zborovi se održavaju na nivou mesnih zajednica. Znači, adresa je MZ i pravo učešća na istom imate isključivo ukoliko ste stanovnik iste, što mora da se dokaže ličnom kartom.

Šta kaže Statut Grada Novog Sada?

Član 89:

• Zbor građana raspravlja i daje predloge o pitanjima iz nadležnosti organa Grada.
• Zbor građana saziva se za naseljeno mesto ili deo naseljenog mesta, koji može biti: zaselak, ulica, deo gradskog naselja, područje mesne zajednice ili drugog oblika mesne samouprave.
• Predlog za sazivanje zbora mogu podneti: organi Grada, najmanje 50 građana sa prebivalištem na području za koje se zbor saziva, savet mesne zajednice i najmanje deset odbornika Skupštine Grada.
• Zbor građana saziva savet mesne zajednice ili predsednik Skupštine Grada ili odbornik u Skupštini Grada kojeg ovlasti predsednik Skupštine Grada, najmanje osam dana pre dana održavanja.
• Način sazivanja zbora građana, njegov rad, kao i način utvrđivanja stavova zbora urediće se odlukom Skupštine Grada.

REZIME:

• Nemojte nasedati na pozive "gradskih zborova" posebno ukoliko ne znate ko ih saziva. Ili je neznanje ili zloupotreba u pitanju.
• Razgovarajte sa komšijama, samoorganizujte se i sazovite zbor u okviru svoje mesne zajednice. Vrlo verovatno je da će vas predsednici Saveta mesnih zajednica opstruirati. Ukoliko je tako, u ovoj situaciji može i neformalno da se održi ispred mesne zajednice. Sa komšijama odlučite o modelu.
• U Novom Sadu su aktivne tri slobodne mesne zajednice, koje su u periodu od 2021. praktikovale zborove građana na kojima su se građani izjašnjavali o bitnim pitanjima. (planska dokumentacija) Slobodne su jer većinu Saveta čine nestranački kandidati, odnosno nisu SNS.
• Mesne zajednice na Novom naselju i na Telepu su opstrirale građane, budući da nisu želeli da sazovu zborove na njihov zahtev.(tamo većinu čini SNS)
• Studenti nas podsećaju na ovaj instrument. Razmislimo o tome. Doprinesimo njihovoj borbi aktivno.
• Novosadsko udruženje građana Grupa za konceptualnu politiku je detaljno obrađivalo temu zborova i neposrednog uključivanja građana u donošenje odluka preko mesnih zajednica. Oni su najbolja adresa za sva pitanja i nedoumice na ovu temu.
• Izbori koji su se održavali 2021. godine oslobodili su od SNS-a, nažalost, samo tri limanske mesne zajednice u kojima većinu u savetima čine nestranački odnosno nezavisni članovi (MZ Liman, MZ Liman Ill i MZ Ivo Andrić), ali ipak i to ogroman uspeh u državi zarobljenih institucija.
• Postoji još nekoliko mesnih zajednica sa članovima pojedincima - slobodnim građanima ( MZ Dunav, MZ Sonja Marinković, MZ Sava Kovačević).  Ukoliko ste iz tih delova grada, možete i direktno kontaktirati nezavisne članove.
  
  

Saznajemo i da su Novosađani formirali i novu Viber grupu ZBOR građana Novog Sada, te verujemo da će zborovi uskoro zaživeti u našem gradu i dobiti jednu novu snagu i dimenziju.