Hristos voskrese, vaskrse ili vaskrs?

Hristos voskrese, Hristos vaskrse, Hristos vaskrs, Hristos vaskrese ili Hristos voskrse – znate li šta je pravilno?

Da rešimo odmah sve dileme, ono što je najvažnije jeste da čestitate iskreno. Takvu čestitku prihvatiće svaki istinski vernik, kako god da ste je formulisali, pa makar to bilo i "zapadnjački", odnosno "katolički" - Srećan Uskrs. Svi drugi oblici su nastali pod uticajem kulturnih i vremenskih tradicija koji su se ukrštali na ovim prostorima, pa je tako "Uskrs" srpsko narodno ime, Vaskrs stari srpski književni i crkveni naziv, a Voskresenije današnje srpsko crkveno.

Prema opšteprihvaćenom rečniku Matice srpske, najpravilnije bi bilo reći: "Hristos vaskrse", međutim, sasvim je u redu i "Hristos voskrese".

Izvorni oblici reči kao što su Vaskrs, Vaskrsenije, Vaskrsnuti, Vaskrse potiču iz starog srpkog crkvenog i književnog jezika. Ove reči u prevodu označavaju uskrsnuće, odnosno ustajanje iz mrtvih i ponovno oživljavanje. Takozvani srpskoslovenski jezik, odnosno srpska redakcija staroslovenskog jezika, nastala je u vreme kada su Srbi primili slovensko bogosluženje i slovensku pismenost, tokom 10. veka. Od tada pa do prvih decenija 15. veka, Srbi su pomenute reči izgovarali sa poluglasnikom iza početnog "V", a od 15. veka pa nadalje izgovaraju ih sa "A". Dakle to je reč Vaskrs.

Negde od sredine 18. veka do danas ruskoslovenski jezik se upotrebljava u Srpskoj pravoslavnoj crkvi kao zvaničan crkveni jezik. U tom crkvenom jeziku reči o kojima govorimo izgovaraju se na ruski način, sa "O" u prvom slogu, Voskresenije, Voskresnuti, Voskrese.

Reč Uskrs, s druge strane, pripada srpskom narodnom jeziku, u kojem je u veoma davno vreme početno "U" dobijeno od starog početnog "V".

Tako da je potpuno ispravno i u duhu našeg srpskog jezika i pravoslavlja čestitati i Usrks, kao i Vaskrs.

Ceo tekst možete pročitati na sajtu NOVA.rs